Als organisatieantropoloog kijk ik net met een andere blik naar organisaties. Ik ben nieuwsgierig naar de mensen en de verhalen van de organisatie. Wat maakt deze organisatie? Welke mensen bewegen in de organisatie en waarom doen zij wat ze doen? Hoe kunnen we dit doorgronden om met elkaar meer verbinding te krijgen en bij te dragen aan dat wat de organisatie te doen heeft?
Voor mij zijn organisatiecultuur, verandercommunicatie en interne communicatie nauw verbonden. Cultuurvraagstukken gaan over: ‘Hoe doen we de dingen met elkaar?’, ‘Wat maakt ons krachtig en hoe kunnen we dit versterken?’ tot: ‘Wat zit ons in de weg en willen we afscheid van nemen?’. Problemen in een organisatiecultuur ontstaan vaak door onduidelijkheid in onderlinge communicatie, de gemaakte afspraken of structuren. Interventies vanuit communicatie zijn effectief in het stimuleren van een gewenste organisatiecultuur. En omgekeerd: interventies op het gebied van communicatie hebben pas echt effect als je kennis hebt van de context waarin je werkt.
Van jongs af aan heb ik al het gevoel dat ik anders naar dingen kijk en op zoek ben naar wat het ‘normaal’ is. Ik interesseerde mij als jong meisje al in ‘verre’ volkeren en andere gebruiken en bedacht: wat kunnen wij hiervan leren? Dat is onveranderd gebleven, ook in organisaties kijk ik: wat is ons ‘normaal’? Wat maakt dat we dingen doen zoals we doen en hoe en wanneer wijken we hiervan af? Hoe vinden we elkaar in wat voor de een zo normaal is en voor de een ander ongebruikelijk?
Mijn carrière startte als maatschappelijk werker. Ik keek achter veel voordeuren en hoorde levensverhalen en uitdagingen. Het werk bracht me veel, maar wist ook dat het pad van hulpverlening niet de mijne was. Want ik was vaak bezig met vragen als ‘waarom werken we eigenlijk op de manier zoals we werken?’. Ik studeerde sociale en culturele antropologie. Maar hoe kon ik deze vaardigheden en blik effectief inzetten? Ik volgde de opleiding tot Corporate Antropoloog onder leiding van Danielle Braun (corporate antropoloog en schrijfster van boeken zoals The Corporate Tribe, Building Tribes) en ontdekte dat mijn manier van werken en denken als organisatieantropoloog van toegevoegde waarde is in het kijken naar verandering en organisatiecultuur.
I am because we are. Het is de korte uitleg van Ubuntu, een filosofie uit Zuid-Afrika waar ik in geloof. Het gaat ervan uit dat je zonder een ander niets bent. We zijn namelijk onlosmakelijk verbonden, omdat we aan elkaar betekenis geven. Desmond Tutu (Afrikaanse mensenrechtenactivist) beschreef het als: “Iemand met ubuntu staat open voor en is toegankelijk voor anderen, wijdt zich aan anderen, voelt zich niet bedreigd door het kunnen van anderen, omdat diegene genoeg zelfvertrouwen put uit de wetenschap dat die onderdeel is van een groter geheel.” Ik vind dit een mooie en helpende gedachte tijdens mijn werk en iets om na te streven.
Het zal niet verbazen dat een antropoloog van reizen houdt. Dat doe ik ook graag, het liefst met gezin in een camper opzoek naar nieuwe ervaringen, mooie contacten en waardevolle herinneringen. Ik zie mijn werk binnen organisaties vaak ook als een soort ontdekkingsreis. Je weet vaak nooit helemaal waar je terecht komt, welke verborgen diamanten je vindt, spannende weggetjes je in rijdt, welke nieuwe gebruiken je leert kennen en mooie mensen je ontmoet. Het leren kennen van nieuwe culturen maakt mij iedere keer weer enthousiast of het nu buiten Nederland is of in een mooie organisatie.
