alle blogs

Interne communicatie en GenZ, tijd voor nieuwe afspraken.

Elke keer als er een nieuwe generatie medewerkers aankomt ontstaat een soort stressreactie. Hoe gaan we met die nieuwe generatie om? Welke vormen van communicatie passen het beste? Deze discussie hadden we met de komst van millenials, en nu lijkt die zich te herhalen met de komst van generatie Z, ofwel de Zoomers. Interne communicatie en genZ: vraagt deze generatie een andere manier van communiceren?

Wie is generatie Z?

Generatie Z is tussen 1997 en 2012 geboren. Dat zijn dus de collega’s en stagiaires die jonger zijn dan 27. Wat ze gemeenschappelijk hebben is dat ze zijn opgegroeid met internet, mobiele telefoons en social media. Dat maakt deze groep erg digitaal. Maar, als we de verschillende publicaties mogen geloven, wat minder sociaal in het echte leven[1]. Sociaal media hebben daar invloed op, maar ook de beschermde wijze van opvoeden die ze hebben gehad. Zowel door social media als door de opvoeding zijn ze gewend aan positieve feedback. Soms zelfs een drang naar feedback en bevestiging[2].

Kenmerken van GenZ

Wat kenmerkt deze nieuwe groep collega’s:

• Work/life balance
• Niet hiërarchisch
• Willen iets relevants doen, liefst voor de samenleving
• Willen werken bij organisaties die ertoe doen
• Liever positieve feedback dan scherpe discussies
• Geloven in diversiteit en inclusie

Maar het beeld is breder. Aan de andere kant zoekt deze groep naar binding. Het aantal leden van studentenverenigingen is ongekend hoog. En als tegenhanger van ‘iets relevant voor de samenleving willen doen’, stemmen jongeren met name FvD, PVV en VVD. Praten over één genZ is eigenlijk lastig. We hebben het niet alleen over generatieverschillen, maar ook verschil in levensfase, culturele verschillen, verschil in opleidingsniveau. Wat velen gemeenschappelijk hebben is dat ze hun werkend leven beginnen met een salaris dat vaak grotendeels op gaat aan huur en dat het kopen van een huis bijna onmogelijk is. Zeker als je een studieschuld hebt.

Psycholoog Thijs Launspach[3] geeft ze credits: “op tijd naar huis gaan grenzen aangeven en voor jezelf kiezen: dat is niet voor iedereen even makkelijk. Soms lijkt het alsof genZ dat beter kan dan de millenial”.  Misschien is dit wel de verstandige generatie die grenzen aangeeft. Hun aandacht voor de juiste balans tussen werk en privéleven zouden de andere generaties jaloers op mogen zijn.  „De neiging van gen Z om terug te grijpen naar een 9-tot-5 mentaliteit – want dat is wanneer je betaald wordt – wordt door ouderen weleens begrepen als een gebrek aan commitment of gebrek aan ambitie.”  Maar misschien hebben ze gewoon gelijk!

O ja, uit een Brits onderzoek bleek dat zoomers mensen van boven de 50 oud vonden. Dat zijn niet alleen de baby boomers maar ook een groot deel van Generatie X!

Voorkeuren voor communicatie

Zoals ik al aangaf, dit is de online generatie. En dat heeft invloed op hun communicatie voorkeuren:

• Gewend aan influencers
• Korte aandachtsspanne
• Voorkeur voor visuele communicatie
• Willen interactie
• Snel en informeel (chat)
• Liever niet bellen
• En… liefst via hun mobiel

En bij studenten van de HvA was zelfs een discussie over het nut van een emailadres. “Waar heb je die voor nodig, we appen toch?”.

Voor nieuws vertrouwen ze op TikTok en andere socials. Voor zoverre ze in nieuws geïnteresseerd zijn. Interessant zijn interviews die Het Parool[4] hield onder Zoomers. Enkele uitspraken:

• “Eigenlijk volg ik het nieuws niet, alleen wat ik toevallig zie op instagram, bijvoorbeeld via de NOS. Maar daar scroll ik snel doorheen”
• “Traditionele media laten alleen maar zielig nieuws zien”
• “Op de app X scroll ik door de trending berichten, dan ben ik weer bij”
• “De papieren krant? Die lees ik als ik serieus over wil komen op oudere collega’s”
• “Kranten zijn langdradig en gebruiken alleen maar nette woorden, dan haak ik af”

Ze vernemen hun nieuws niet alleen via socials, maar ze zien het nut van kranten niet als ze zelf nieuws willen verspreiden. Zowel pro-Palestina demonstranten bij de UvA, als songfestival deelnemer Joost Klein meden journalisten van de klassieke media. Als ze iets wilden communiceren deden ze dat via hun eigen socials. Ze mijden daarbij ook kritische vragen van interviewers.

Afko’s en emoticons

De taal van GenZ is ook anders. Een prachtig voorbeeld is te lezen in het boek ‘My first book’ van Honor Levy. In dit boek worden situaties beschreven met emoticons en afkortingen en heel specifieke vaktermen (die trouwens heel snel wijzigen). De millenials begonnen hiermee, maar genZ heeft het tot kunst verheven.  Die zijn natuurlijk handig bij communicatie via chat. Er is zelfs een AFKOWOBO waar die begrippen zijn verzameld[5].

Een kleine selectie:

• Biba: bitterbal
• Coco: commissaris content
• Dapri: datumprikker
• Fluflu: influencer
• Kwarrel: kwaliteitsscharrel
• Hdp: heerly de peerly
• Mico: miscommunicatie
• Poca: podcast

Interne communicatie en genZ?

Organisaties zullen zich voor een deel moeten aanpassen aan de behoeften van Generatie Z. Dat kan door flexibiliteit, technologie en betekenisvol werk te bieden. Het heeft ook gevolgen voor de in te zetten media en het type content.

Wat de mediamix betreft verschuift de nadruk naar media waar chat beschikbaar is. Het liefst gebruiken ze whatsapp, maar de chatfunctie van MS Teams kan ook prima. Het is de vraag of intranet als nieuwsmedium geschikt is. Intranet zal in ieder geval zeer geschikt moeten zijn voor mobiel, en de berichten zullen heel kort en visueel moeten zijn. Viva Engage is wellicht wel geschikt, omdat ze daar zelf hun berichten op kunnen zetten.

GenZ is gewend aan influencers. Interessant om te kijken wie ze binnen de organisatie mogelijk als influencer zien en of die in te zetten bij veranderingen.

Naast deze online vormen van communicatie heeft GenZ ook behoefte aan een persoonlijk gesprek. Ze hebben liever een een-op-een-gesprek met een collega dan de zoveelste afstandelijke online teamsvergadering. En graag snel feedback op het werk dat ze verrichten. Zoals hierboven staat kijkt GenerationZ anders naar autoriteit. Ze verwacht leidinggevenden die openstaan voor directe communicatie en feedback, en die een coachende benadering hanteren. Ze zoeken naar leiders die authentiek, toegankelijk en begripvol zijn, en die ruimte bieden voor autonomie en groeikansen.

Samen komen tot nieuwe afspraken

Het is natuurlijk niet alleen aan de zoomers om eisen te stellen aan de organisatie. Vanuit de organisatie mag je ook duidelijk maken hoe je wil dat er wordt gewerkt en wat de waarden en normen zijn in de organisatie. Een mooi voorbeeld[6] las ik pas over de vakantiefoto die de stagiaire gebruikt op haar werkaccount. Daar kan je natuurlijk aangeven wat wel en niet gebruikelijk is. Allemaal zaken om in onboarding-programma’s aandacht aan te besteden.

En… de beste manier om de verwachtingen af te stemmen is het gesprek aangaan. Misschien is het tijd om samen met de verschillende generaties de normen en waarden op het werk ter discussie te stellen en uit te komen op afspraken die voor alle generaties prettig zijn. Weg van het wij-zij denken. Dan blijkt genZ uiteindelijk net zo makkelijk te aarden als met de millenials voor hen.

 

Huib Koeleman, in overleg met Eline, Natasha en Salima mijn Zoomer-collega’s

[1] Zie ook: RIVM: Mentale gezondheid jongeren, 18-03-2024

[2] Bron: Sebastian König: Het werkethos van Generatie Z, in FD 8 maart 2024

[3] Thijs Launspach in Metro’s podcast De Werkvloer

[4] Het Parool: Volgen de jongeren de traditionele media nog?, 25 mei 2024

[5] Lees ook: Nina Hartman: Moeite met Gen Z begrijpen? Zo spreek je hun taal in FrankWatching 6 juni 2024

[6] Mag ik wat zeggen over de profielfoto van de stagiaire? In NRC 27 mei 2024