5. De verandervisie: kleur bekennen
Mensen komen in beweging als….
Als uit eerdere stappen bekend is wat de context is van de verandering, hoe er over de verandering wordt gesproken, en ook wie de belangrijkste spelers zijn is de basis bekend om te komen tot de echte veranderaanpak. Die veranderaanpak is gebaseerd op een verandervisie: “mensen komen in beweging als….”. Hierbij kan je grofweg onderscheid maken in het dwingen van mensen, projectmatig werken, onderhandelen/polderen, co-creatie, door belonen en straffen, door te leren of door “betekenis” te geven.
Verandervisie: de vijf kleuren
De Caluwé en Vermaak onderscheiden in hun boek Leren Veranderen (1999, 2006) vijf verschillende betekenissen van het begrip veranderen. Deze verandervisies hebben zij gevonden in de veranderkundige praktijk en in de literatuur. Bij elk van de vijf genoemde veranderingen hoort een andere aanpak en gelden andere succesfactoren. De genoemde vijf betekenissen van organisatieverandering zijn aangeduid als vijf kleuren.
Geeldruk staat voor denken in coalities en veranderen als machtsspel. Bij blauwdrukdenken staat de uitkomst van tevoren vast en wordt rationeel gewerkt aan de hand van een stappenplan. Bij rooddrukdenken gaat het vervolgens om de mens die wordt beïnvloed, verleid en gelokt. Veranderen is in rood een ruilexercitie. De kleur groen in groendrukdenken staat voor groeien en ontwikkelen en heeft een sterke associatie met de lerende organisatie. Het witdrukdenken staat ten slotte voor energie losmaken, zelforganisatie en evolutiedenken. Het witdrukdenken is gebaseerd op de chaostheorie en geeft veel ruimte, alles staat open.
Een gemeenschappelijke taal
Het onderscheiden van de kleuren van verandercommunicatie werkt verhelderend wanneer men samenwerkt en praat over veranderingen. Misschien is dit wel de belangrijkste communicatiestap: een gemeenschappelijke taal hebben om met elkaar te praten over en reflecteren op de verandering.
Lees hier ook meer over de veranderkleuren.