Contact EN

Zoeken

Generic filters
Exact matches only
alle blogs

Netwerkanalyse Schiphol leidt tot nieuwe inzichten

12 december 2018

Afgelopen zaterdag presenteerde ik op de Nationale Luchtvaartdag de resultaten van een grote netwerkanalyse waarmee ik de maatschappelijke discussie rondom Schiphol op de sociale media in kaart bracht. ‘Sorry?’ hoor ik je denken. Ik zal bij het begin beginnen.

In september werd Orange Otters samen met Leo Birza aangehaakt bij een opdracht voor de Omgevingsraad Schiphol (ORS). Zij wilden weten hoe de maatschappelijke discussie rondom de omgeving van de grootste luchthaven van het land er online uit zag. ‘Welke groepen zijn er te onderscheiden?’, ‘Wie staan er centraal in deze groepen?’ en ‘Waar hebben deze groepen het over?’ waren vragen die voorbij kwamen. Een uitgebreide netwerkanalyse was dé manier om deze vraag te beantwoorden.

Verzameling en verwerking van data

Voordat er ook maar iets te analyseren viel moest eerst de vraag duidelijker worden. Wat bedoelt men precies met de omgeving? En wat speelt er in die omgeving? Na uitgebreid deskresearch werd een aantal issues (denk aan geluidsoverlast of milieuschade) geïdentificeerd. Deze issues zijn gedubbelcheckt, en na een aantal overleggen werd op basis hiervan een query opgesteld die de relevante berichten scheidde van de irrelevante berichten. Berichten over geluid, milieu of economie bleven, berichten van vakantiegangers werden weggegooid. Van de 1.2 miljoen(!) online berichten, bleven er 145.000 over. Het overgrote deel (68%) bleek Twitterberichten. En aangezien van de tweede en derde bron (resp. nieuwsmedia en blogs) veel werd gedeeld op Twitter konden we stellen dat ongeveer 85% van al het online verkeer op Twitter te vinden was. Al deze twitterberichten (103.000) waren een goede basis om het netwerk in kaart te brengen. Na heel wat knutselen, filteren en bouwen in Gephi en SPSS (ik zal je details besparen) werd het netwerk steeds duidelijker en uiteindelijk was een compleet netwerk gevormd.

Verschillende netwerken praten over verschillende onderwerpen

De netwerkanalyse onderscheidde duidelijk groepen, waarvan er zeven groot genoeg (+5%) waren om te analyseren. In onderstaande afbeelding hebben deze groepen alle zeven een eigen kleur gekregen. Daarnaast onderscheidde een tekstanalyse verschillende onderwerpen (kwam grotendeels overeen met de issues uit de deskresearch). Een derde analyse vond verbanden tussen groepen en onderwerpen. Verschillende groepen spraken (significant) meer of minder over bepaalde onderwerpen. Daarnaast waren er meer overeenkomsten tussen mensen binnen groepen. Hieronder zal ik de groepen, en de overeenkomsten tussen groepsleden, kort beschrijven.

Groep 1: geluidsoverlast

De eerste, en grootste, groep (21%) twitterde voornamelijk over geluidsoverlast rondom de luchthaven. Deze groep bestaat vooral uit burgers, maar ook het twitteraccount van Schiphol (@Schiphol) speelde een grote rol in deze groep.

Groep 2: milieu

De tweede groep (15%) twitterde voornamelijk over Schiphol in relatie tot het milieu en economie. Specifiek wordt de vraag gesteld of de economische voordelen opwegen tegen de schade aan het milieu.

Groep 3: Lelystad airport

Groep 3 (10%) twittert voornamelijk over het openen van Lelystad airport. De belangrijkste accounts uit dit subnetwerk zijn actiegroepen rondom de aanvliegroutes van Lelystad Airport.

Groep 4: de politiek

De vierde groep (8%) twitterde voornamelijk over Schiphol in relatie tot de politiek. In deze groep is een aantal politici actief. Ook burgers, die hier voornamelijk op reageren. In tegenstelling tot de drie grootste groepen, is er in deze groep niet één issue waar (significant) meer over wordt gesproken dan in andere groepen.

Groep 5: de besluitvorming

Groep 5 (7%) heeft wel duidelijk een focus. Deze groep twittert voornamelijk over de manier waarop besluiten worden genomen rondom Lelystad Airport. Mensen hebben het over foute aannames en rapporten die niet zouden kloppen.

Groep 6: de media-groep

In de zesde groep (7%) bevinden zich voornamelijk twitteraccounts van grote (landelijke) mediaplatformen. Zo zijn @Volkskrant, @NOS en @RTLnieuws hier te vinden. Daarnaast zitten er veel mensen in deze groep die direct reageren op deze media.

Groep 7: algemene onvrede

De zevende groep (6%) was vanuit het netwerkperspectief een interessante groep. Uit de tekstanalyse kwam namelijk naar voren dat mensen in deze groep significant minder twitterde over ieder gedefinieerd onderwerp. Toen ik dieper in deze groep ben gedoken kwam ik erachter dat niet het onderwerp, maar het sentiment de gemeenschappelijke deler in deze groep was. De meeste mensen waren boos en gebruikten stevig taalgebruik.

Conclusie

Dit onderzoek onderscheidde een aantal sub-netwerken binnen de twitterdiscussie over Schiphol in relatie tot de omgeving. Het werd duidelijk dat mensen allemaal hun eigen interesse (en frustraties) hebben en graag gelijkgestemden opzoeken. Op die manier ontstaan bubbels. Hoewel dit niet nieuw is, onderstreept dit onderzoek wel het belang van verder kijken dan je eigen bubbel.

Daarnaast werd de toegevoegde waarde van sociale netwerkanalyses wederom onderstreept. Waar deskresearch een maatschappelijk issue kan identificeren, kan een netwerkanalyse inzichtelijk maken hoe dit zich tot andere issues verhoudt. Daarnaast kunnen subnetwerken geïdentificeerd worden die gedreven worden door iets anders dan een specifiek issue (zoals onvrede de drijfveer was in groep 7).

Waar wordt dit onderzoek voor gebruikt?

Dit soort resultaten zijn interessant, maar worden pas relevant wanneer ze door de opdrachtgever worden gebruikt. In dit geval gebruikte de ORS deze inzichten om in gesprek te gaan met mensen die centraal stonden in verschillende netwerken. Aan hen werd gevraagd wat hun drijfveren zijn en welke oplossingen zij zien voor problemen. De uitkomsten van deze gesprekken zijn meegenomen in een advies aan de Minister over hoe om te gaan met de ontwikkelingen rondom Schiphol.

Meer weten over netwerkonderzoeken?

Hoewel ik schrijf dat ik je de details zal besparen, deel ik deze natuurlijk graag met je. Ben je nieuwsgierig geworden of wil je weten wat sociale netwerkanalyses voor jou kunnen betekenen? Dan kan je me een berichtje sturen via sander@orangeotters.nl. Ik praat je graag bij!